Tăng thuế theo lộ trình cam kết
Bộ Tài chính vừa có văn bản gửi một số bộ, ngành, hiệp hội doanh nghiệp góp ý vào dự thảo Thông tư sửa đổi thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN) đối với một số sản phẩm hóa dầu.
Theo Bộ Tài chính, thực hiện cam kết của Chính phủ đối với Nhà máy lọc hóa dầu Bình Sơn và Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 107/2013/TT-BTC ngày 12/8/2013 quy định mức thuế suất thuế MFN đối với mặt hàng Benzen, Xylen và p-Xylen (thuộc nhóm 2707, 2902) và mặt hàng Polypropylen-hạt nhựa PP (thuộc nhóm 3902).
Lộ trình cụ thể như sau: tăng từ 0% lên 1% từ ngày 1/1/2014 đến ngày 31/12/2014; tăng từ 1% lên 2% từ ngày 1/1/2015 đến ngày 31/12/2015; tăng từ 2% lên 3% từ ngày 1/1/2016.
Riêng mặt hàng hạt nhựa PP dùng để sản xuất màng BOPP (có thông số kỹ thuật cụ thể) áp dụng mức thuế MFN là 0% từ 1/1/2015 đến 31/12/2015 (quy định tại Thông tư số 186/2014/TT-BTC ngày 8/12/2014).
Với lộ trình tăng thuế như trên, Công ty TNHH MTV Lọc hóa dầu Bình Sơn cho rằng khó có khả năng cạnh tranh được hàng nhập ngoại có ưu đãi thuế, đặc biệt là trong năm 2015 khi lượng hàng hạt nhựa PP nhập khẩu có chứng nhận xuất xứ theo mẫu D (Asean) hoặc mẫu E (Asean-Trung Quốc) với thuế suất 0% từ các nước trong khu vực Asean và Trung Quốc vào Việt Nam với giá thấp.
DN này đã đề nghị PVN kiến nghị Bộ Tài chính giảm thuế nhập khẩu MFN mặt hàng hạt nhựa PP về 0% cho những tháng cuối năm 2015, vì tháng 11/2015 là thời điểm Công ty Bình Sơn sẽ phải đàm phán ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm năm 2016 với các khách hàng.
Còn Hiệp hội Nhựa Việt Nam cho rằng, việc tăng thuế nhập khẩu ưu đãi MFN từ 0% lên 3% khiến các DN trong ngành không mua được hạt nhựa PP giá rẻ từ các nước Trung Đông, Ấn Độ, Đài Loan, dẫn đến làm tăng giá thành của sản phẩm nhựa trong nước, giảm hẳn sức cạnh tranh tại cả thị trường trong nước và tại thị trường xuất khẩu.
Khảo sát gỡkhó cho doanh nghiệp
Trước kiến nghị của DN và hiệp hội DN, Bộ Tài chính cho biết đã phối hợp với Bộ Công thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Hiệp hội Nhựa khảo sát tình hình thực tế sản xuất và kinh doanh các sản phẩm hóa dầu tại Công ty Bình Sơn và một số DN sản xuất nhựa trong ngành nhựa để đánh giá tác động của việc điều chỉnh tăng thuế nhập khẩu theo lộ trình đối với các sản phẩm hóa dầu từ 1/1/2014 đến nay.
Kết quả khảo sát cho thấy, từ ngày 1/1/2016 nếu tăng mức thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN) từ 2% lên 3% đối với các sản phẩm hoá dầu như lộ trình sẽ ảnh hưởng tới cả DN sản xuất ra sản phẩm và DN sử dụng sản phẩm.
Cụ thể như mặc dù chỉ đáp ứng 13,7% nhu cầu trong nước, nhưng Công ty Bình Sơn sẽ không bán được hạt nhựa PP sản xuất ra nếu bán theo giá của hàng hoá nhập khẩu + 3% thuế nhập khẩu (bằng với mức thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN) do là mức cam kết bao tiêu sản phẩm), phải giảm giá 3% (tương đương khoảng 100 tỷ đồng, tính theo mức giá 1.000 USD/tấn hạt nhựa PP).
Các DN sử dụng hạt nhựa PP sẽ phải mua từ các nước có mức thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt là 0% (các nước trong ASEAN) với mức giá cao gần bằng mức giá nhập khẩu + 3% (tương đương với chi phí tăng thêm khoảng 621 tỷ đồng). Trường hợp nếu các DN chỉ nhập khẩu từ các nước có mức thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt là 0% và đáp ứng điều kiện để được áp dụng mức thuế nhập khẩu 0% này thì NSNN cũng không có số thu thuế nhập khẩu từ mặt hàng này...
Đề xuất hai phương án giảm thuế
Trên cơ sở đó, để tháo gỡ khó khăn cho DN và hiệp hội DN, Bộ Tài chính dự kiến hai phương án sửa đổi thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN) đối với một số sản phẩm hóa dầu.
Theo đó, với phương án 1: Áp dụng thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN) là 0% đối với các sản phẩm hoá dầu Benzen, Xylen, p-Xylen và Polypropylen (hạt nhựa PP) từ 1/1/2016 (bằng với mức thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của một số FTA).
Bộ Tài chính cho rắng, thực hiện theo phương án này sẽ giải quyết ngay được kiến nghị của Công ty Bình Sơn và DN ngành nhựa. Theo đó, Công ty Bình Sơn không phải giảm giá bán (do mức thuế nhập khẩu cộng thêm là 0%), DN ngành nhựa mua được hạt nhựa (chi phí đầu vào) theo đúng giá (cả phần mua ở trong nước và phần nhập khẩu), giảm được khoảng 621 tỷ đồng năm 2016.
Tuy nhiên cũng theo Bộ Tài chính, thực hiện theo phương án này thì PVN phải bù giá cho Công ty Bình Sơn khoảng 100 tỷ đồng và sẽ không thu được số thuế nhập khẩu khoảng 130 tỷ đồng.
Phương án 2: Áp dụng thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN) là 1% đối với các sản phẩm hoá dầu Benzen, Xylen, p-Xylen và Polypropylen (hạt nhựa PP) từ 1/1/2016, riêng hạt nhựa PP trong nước chưa sản xuất được tiếp tục áp dụng mức thuế nhập khẩu ưu đãi 0% (theo Thông tư số 186/2014/TT-BTC).
Thực hiện theo phương án này cũng sẽ giải quyết được kiến nghị của Công ty Bình Sơn và DN ngành nhựa; đồng thời giảm bớt được số tiền bù giá của PVN và giảm thu NSNN.
Cụ thể với mức thuế nhập khẩu ưu đãi là 1%, cao hơn mức thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của một số FTA (0%), nhưng để được áp dụng mức thuế 0% thì DN cũng cần thêm chi phí (như chi phí để có C/O) gần bằng hoặc bằng 1%, trong khi hàng hoá nhập khẩu thì cần thời gian vận chuyển và thường phải mua số lượng lớn (ứng vốn nhiều) hơn so với mua trong nước.
Theo đó, việc mua, bán các sản phẩm này của Công ty Bình Sơn theo mức giá nhập khẩu + 1% thuế nhập khẩu là chấp nhận được. Đồng thời, số tiền PVN phải bù cho Công ty Bình Sơn giảm từ 100 tỷ đồng xuống 67 tỷ đồng (tính theo giá hạt nhựa là 1.000 USD/tấn) và số thu NSNN về thuế nhập khẩu dự kiến là 167 tỷ đồng.
Từ năm 2017 trở đi, có dự án nhà máy lọc hoá dầu Nghi Sơn dự kiến đi vào hoạt động từ giữa năm 2017. Theo Giấy chứng nhận đầu tư số 262022000036 ngày 14/4/2008 của Ban quản lý khu kinh tế Nghi Sơn cấp cho dự án thì các sản phẩm hoá dầu của dự án dự kiến có công suất như sau:
Polypropylen: 1.042 tấn/ngày, tương đương 380.330 tấn/năm; Benzen: 435 tấn/ngày, tương đương 158.775 tấn/năm; Para-xylen: 1.440 tấn/ngày, tương đương 525.600 tấn/năm.
Theo đó, sang năm 2017 sẽ xem xét thực tế khi dự án Nghi Sơn đi vào hoạt động để điều chỉnh tăng mức thuế nhập khẩu ưu đãi đối với các sản phẩm hoá dầu cho phù hợp.
Từ phân tích ưu nhược điểm của từng phương án nêu trên, Bộ Tài chính cho biết dự kiến sẽ thực hiện theo phương án 2./.
