Thị trường tài chính toàn cầu đã chao đảo ngày hôm nay (16/1) sau khi SNB tuyên bố chấm dứt những nỗ lực giữ giá đồng Franc ở dưới mức 0,83 Euro/Franc trong 3 năm qua. Tỷ giá đồng Franc ngay lập tức đã tăng lên mức 0,96 Euro/Franc, tác động mạnh vào ngành xuất khẩu và du lịch của nước này cũng như những nhà đầu tư tiền tệ hay những quốc gia đang nợ bằng đồng Franc.
Tỷ giá Euro/Franc
Động thái này của Thụy Sĩ là một tín hiệu thỏa hiệp khi Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) đang có dấu hiệu tăng cường các biện pháp kích thích kinh tế khiến đồng Euro giảm giá. SNB nhận ra rằng đồng Franc, lâu nay là một nơi tích lũy tài sản cho các nhà đầu tư khi đồng Euro giảm giá, sẽ bị gia tăng áp lực. Thụy Sĩ cho rằng một sự chủ động tăng giá đồng Franc sẽ gây ảnh hưởng ít hơn so với việc SNB buộc phải thả nổi tỷ giá trong tương lai.
Quyết định khó khăn của Thụy Sĩ được đưa ra dựa trên nhận định rằng khu vực EU thiếu khả năng phục hồi tăng trưởng kinh tế. Sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và sau đó là khủng hoảng nợ của Châu Âu, các nhà lãnh đạo EU mà đặc biệt là Đức đã có nhiều quyết định sai lầm. EU đã buộc các thành viên yếu kém trong liên minh thực hiện chính sách thắt lưng buộc bụng quá nhiều trong khi những nước có nền kinh tế mạnh lại giảm các khoản đầu tư cần thiết để thúc đẩy tăng trưởng.
EU cũng quá chậm chạp trong việc buộc các ngân hàng ghi nhận các khoản lỗ, tăng vốn và quay trở lại hoạt động kinh doanh bình thường. Các nhà lãnh đạo Châu Âu cũng đã phản đối chính sách kích thích tiền tệ cần thiết cho nền kinh tế EU. Hậu quả là khu vực EU đã phải chịu những đợt suy thoái liên tiếp và hiện đang trên bờ vực của tình trạng giảm phát.
Nhiều khả năng ECB cuối cùng sẽ bắt đầu chương trình nới lỏng định lượng (QE), trong đó có thể công bố hàng nghìn tỷ Euro cho việc mua lại trái phiếu. Trong tuần này, những trở ngại pháp lý trong việc thực hiện mua lại trái phiếu tại EU đã không còn và dù QE có tác dụng hay không thì chính sách này cũng sẽ tạo áp lực mới đến thị trường ngoại tệ do triển vọng lãi suất tại EU cao hơn các thị trường còn lại.
Thụy Sĩ không phải là quốc gia duy nhất cảm nhận được hậu quả từ kinh tế Châu Âu. Đồng USD đã tăng giá 14% so với các đồng ngoại tệ khác kể từ giữa năm 2014. Một số chuyên gia kinh tế lo ngại sự tăng giá này có thể đem lại rắc rối cho các doanh nghiệp ngoài Mỹ, vốn đang có các khoản nợ hàng nghìn tỷ bằng đồng USD.
Các nhà lãnh đạo Châu Âu, đặc biệt là Thủ tướng Đức Angela Merkel, vẫn có thể khắc phục tình hình bằng cách thúc đẩy đầu tư, cung cấp viện trợ cho những nước đang gặp khó khăn như Hy Lạp và không can thiệp quá nhiều vào quyết định của ECB. Họ nên làm điều này vì lợi ích của nền kinh tế khu vực Châu Âu bởi nếu các nhà lãnh đạo thất bại, hậu quả thiệt hại sẽ không chỉ nằm trong Châu Âu mà có thể lan ra toàn thế giới.
