Sau vụ sụp đổ của Lehman Brothers vào năm 2008, các nước G20 và một số quốc gia như Hồng Kông, Singapore và Thụy Sỹ đã cam kết thực hiện những quy tắc mới vào cuối năm 2015, qua đó cho phép các công ty tài chính lớn tuyên bố phá sản mà không làm tổn thương thị trường.
Tuy nhiên, một số quốc gia Châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc đang bị chậm tiến độ trong quá trình cải cách này, theo đó ngăn cản nỗ lực của các ngân hàng trong việc hoàn tất kế hoạch về những gì họ sẽ làm khi bị phá sản.
Theo Phó Chủ tịch Stephen Schwartz của Moody tại Hồng Kông, trong khu vực Châu Á có rất nhiều sự miễn cưỡng trong việc thông qua những giải pháp cuối cùng về kế hoạch này, thậm chí ở nhiều quốc gia đã hoàn thành một phần cải cách thì vấn đề là liệu họ có sử dụng chúng hay không.
Việc cải cách chậm ở Châu Á đang gây khó khăn cho các nhà hoạch định chính sách trên toàn cầu trong việc cung cấp một giải pháp cuối cùng cho vấn đề “quá lớn để sụp đổ”, một lời cam kết của các nước G20 sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 nhằm đảm bảo người dân sẽ không phải chịu thiệt hại khi các ngân hàng và tổ chức tài chính lớn sụp đổ.
Những nguyên nhân cho sự chậm chạp trong việc cải cách hệ thống tài chính là sự bao cấp của chính phủ đối với hệ thống ngân hàng sau cuộc khủng hoảng tài chính Châu Á năm 1997-1998 và mối quan hệ khăng khít giữa ngành ngân hàng với chủ sở hữu nhà nước.
Một luật sư trong ngành cho biết đã có những “xao động” trong ngành tài chính về vấn đề tại sao một số nhà hoạch định chính sách Châu Á vẫn chưa tiếp tục quá trình cải cách.
Tại Châu Âu và Mỹ thì tình hình lại ngược lại, khi sự phẫn nộ của công chúng đã khiến chính phủ phải chi hơn 1,5 nghìn tỷ USD để giải cứu những tập đoàn tài chính lớn như American International Group hay Royal Bank of Scotland, điều này có nghĩa các nhà hoạch định chính sách đã hành động nhanh chóng hơn để đem lại những biện pháp giải quyết cho ngành tài chính.
Kế hoạch hậu phá sản
Tâm điểm của cuộc cải cách sau khủng hoảng này là yêu cầu đối với 39 tập đoàn tài chính lớn về việc họ sẽ bị giám sát chặt chẽ bởi Ủy ban Bình ổn Tài chính (FSB) và điều này là vô cùng quan trọng đối với hệ thống tài chính thế giới. FSB sẽ quyết định một “kế hoạch hậu phá sản” trong đó họ sẽ quyết định xem các tập đoàn này sẽ được phá sản theo cách nào mà vẫn duy trì các nghiệp vụ chính như dịch vụ rút tiền ở máy ATM.
Tuy nhiên, để kế hoạch này được thực thi thì tất cả những nước có chi nhánh của các ngân hàng này phải thực hiện cải cách luật pháp, trong đó cho phép chính phủ can thiệp nhanh khi các ngân hàng này phá sản, bao gồm các biện pháp như phát mãi tài sản hay ghi nợ.
Điều này có nghĩa là những ngân hàng lớn như HSBC, Citigroup và Standard Chartered phải phụ thuộc nhiều vào các chính phủ Châu Á trong việc cải cách cơ chế thanh toán của họ nhằm hỗ trợ các ngân hàng này trong trường hợp phá sản trước khi họ có thể thành lập kế hoạch hậu phá sản.
Hồng Kông, nơi có chi nhánh của 38 tập đoàn tài chính lớn trên thế giới, là khu vực thực hiện quá trình cải cách nhanh nhất. Tuy nhiên, Cơ quan quản lý Tiền tệ Hồng Kông (HKMA) cho biết phải đến cuối năm sau những chính sách cải cách này mới được chính thức giải quyết.
Ấn Độ đã thất bại khi không thực hiện được bất xứ yêu cầu nào trong 9 yêu cầu quan trọng của FSB đối với các giải pháp về ngành ngân hàng bất chấp việc chính phủ nước này đang soạn thảo một số đề xuất. Hàn Quốc và Trung Quốc thì vẫn còn 6 yêu cầu cần phải thực hiện.
Vì những lý do trên mà một số ngân hàng lớn của phương Tây có thể buộc phải di chuyển những bộ phận quan trọng ra khỏi thị trường Châu Á đến những thị trường khác do những áp lực từ chính phủ Mỹ và Châu Âu trong việc thực hiện các kế hoạch hậu phá sản.
Theo Royce Miller, giám đốc mảng dịch vụ tài chính Châu Á của hãng luật Freshfields Bruckhaus Deringer, việc khu vực Châu Á đang chậm cải cách so với các khu vực khác sẽ thúc đẩy các nhà hoạch định luật pháp nước ngoài yêu cầu các tập đoàn tài chính của họ điều chỉnh lại cơ cấu hoạt động.
Việc chậm cải cách luật pháp ở Châu Á đang bắt đầu gây chú ý tại New York và Châu Âu, nơi có trụ sở của các tập đoàn tài chính lớn.
Vào tháng 8/2014, các nhà điều hành của Mỹ vừa từ chối kế hoạch hậu phá sản của 11 ngân hàng do kế hoạch không đầy đủ. Một nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do những vấn đề cải cách yếu kém hiện nay tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.
Nếu các chính phủ Châu Á không tăng tốc độ cải cách thì có thể các nhà hoạch định chính sách tại quốc gia của các công ty mẹ sẽ yêu cầu tách biệt các khoản đầu tư tài sản của chi nhánh nước ngoài với trụ sở chính. Điều này sẽ khiến kế hoạch bảo vệ người dân khỏi sự sụp đổ ngành tài chính trở nên tốn kém.
Trong trường hợp xấu nhất, một số nước Châu Á sẽ bị thiệt khi các cơ quan điều hành ngân hàng áp đặt các giới hạn nghiêm ngặt về những gì các chi nhánh ngân hàng có thể làm trên thị trường nước sở tại, hoặc thậm chí là yêu cầu các tập đoàn bán tài sản tại các quốc gia này.
Những nhà điều hành của Mỹ đã tuyên bố rằng nếu một quốc gia không có một chế độ cải cách hiệu quả thì các tập đoàn tài chính không nên hoạt động tại nước đó.
