Phát biểu tại buổi họp báo, ông Pierre Amilhat, Cục trưởng Cục châu Á-Trung Á-Trung Đông/Vùng Vịnh và Thái Bình Dương của Tổng cục Hợp tác Phát triển Ủy ban Châu Âu (EuopeAid), cho biết gói hỗ trợ của chương trình Viện trợ Đa niên (MIP) này tăng 30% so với giai đoạn 2007-2014, thể hiện tầm quan trọng của mối quan hệ hợp tác song phương giữa EU với Việt Nam.
Trả lời câu hỏi của báo giới, ông Pierre cho biết EU sẽ sử dụng 85% giá trị của gói hỗ trợ để giúp Việt Nam phát triển năng lượng bền vững và 15% còn lại cho nâng cao năng lực quản trị công và pháp quyền.
Ông cũng cho biết gói hỗ trợ này không có lãi suất, nên sẽ không tạo thêm gánh nặng trả nợ cho Việt Nam.
“Tôi muốn nhấn mạnh rằng 400 triệu Euro mà chúng tôi viện trợ cho Việt Nam trong giai đoạn tới là viện trợ không hoàn lại, do vậy câu trả lời đầu tiên là sẽ không có bất cứ khoản lãi suất nào liên quan đến khoản viện trợ của EU cho Việt Nam. Thứ hai, khoản viện trợ của chúng tôi sẽ không gây ra gánh nợ nào đối với những khoản nợ công mà Việt Nam đang phải xử lý,” ông nói.
Ông cho rằng khoản tiền này có thể khiêm tốn so với các đối tác khác, nhưng nếu được sử dụng một cách thông minh và hiệu quả, nó sẽ như những hạt giống, là mồi để thu hút đầu tư từ khu vực tư nhân.
Tuy nhiên, gói hỗ trợ này đi kèm một số điều kiện kỹ thuật. Đó là chính phủ Việt Nam phải ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo sự minh bạch trong chi tiêu nguồn viện trợ phát triển, phải thỏa mãn các tiêu chí về tài chính công mà phía EU đã đưa ra cho Việt Nam.
Ông Pierre cho biết chương trình hợp tác mới này được chính thức mở ra trong một bối cảnh trong 5 năm tới 2 bên sẽ cùng phối hợp trong những lĩnh vực ưu tiên hàng đầu trong nền kinh tế Việt Nam. Số tiền viện trợ tập trung chủ yếu vào năng lượng và quản trị công là 2 lĩnh vực ưu tiên hàng đầu cho nền kinh tế Việt Nam hiện nay.
Trong lĩnh vực năng lượng, sự hỗ trợ của EU sẽ góp phần tạo nên một ngành công nghiệp năng lượng bền vững hơn, thông qua việc xúc tiến sử dụng các nguồn năng lượng thay thế sạch và hiệu quả. Đặc biệt, chương trình hướng tới khu vực dân cư chưa được tiếp cận nguồn điện chiếm 3% tổng dân số và cam kết từ nay đến năm 2020 sẽ mang điện đến với 64.577 hộ gia đình. Thêm vào đó, tới năm 2020, 568.000 hộ gia đình tại khu vực nông thôn sẽ được sử dụng điện được sản xuất từ các nguồn năng lượng thay thế.
Về nâng cao năng lực quản trị công và pháp quyền, EU sẽ giúp tăng cường tính dân chủ, củng cố hệ thống tư pháp và pháp luật, từ đó góp phần tạo nên một môi trường kinh doanh thuận lợi. Cụ thể, mục tiêu này sẽ được thực hiện qua việc tăng cường khả năng tiếp cận hệ thống luật pháp (đặc biệt đối với phụ nữ, người nghèo và các nhóm xã hội dễ bị tổn thương), tăng tính trách nhiệm, độ minh bạch, hiệu quả của hoạt động cung cấp dịch vụ công, đồng thời đảm bảo sự tham gia hiệu quả của người dân vào công tác quản trị công.
Bên cạnh việc khởi động chương trình MIP giai đoạn mới, ông Pierre cũng cho biết EuropeAid cũng sẽ ký thỏa thuận về một chương trình hợp tác hỗ trợ ngành y tế cải cách y tế ở Việt Nam và hiện thực hóa các kế hoạch và dự án trong giai đoạn 2015-2017 với tổng ngân sách lên tới 114 triệu Euro. Thỏa thuận này sẽ được ký với Bộ Tài chính vào chiều ngày 4/12.
Ông Pierre đánh giá Việt Nam đã thay đổi rất nhiều, vươn lên trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình thấp từ một nước chậm phát triển trước đây. Cho nên, một số đối tác viện trợ phát triển cho Việt Nam đã thay đổi cách thức hỗ trợ cho Việt Nam hoặc giảm thiểu những khoản hỗ trợ không hoàn lại. Bản chất những khoản viện trợ không hoàn lại cho Việt Nam đã thay đổi sang các món tín dụng cho vay, và mối quan hệ giờ đây không phải là cho và nhận nữa, mà chuyển sang mối quan hệ cùng có lợi.
Theo ông, mối quan hệ giữa EU và Việt Nam đã phát triển rất mạnh mẽ, và đã chuyển sang một tầm cao mới.
Ông nhận định 2 bên sẽ ký kết Hiệp định thương mại tự do (FTA) vào nửa đầu năm 2015, và đây sẽ là một bước tiến vô cùng quan trọng bởi nó giúp lợi ích hóa quan hệ song phương của 2 phía trên phương diện kinh tế và thương mại.
“Viện trợ thương mại rất quan trọng, nhưng đương nhiên chúng ta cũng cần tăng cường mối quan hệ thương mại và đặc biệt tôi xin lưu ý mối quan hệ về đầu tư – một khía cạnh cực kỳ quan trọng. Đó là lý do tại sao trong các cuộc gặp gỡ chúng tôi thường nhấn mạnh Việt Nam là một người bạn của EU trong lĩnh vực thương mại và đầu tư và EU cũng là một người bạn của Việt Nam và là 1 thị trường quan trọng của Việt Nam, cho phép sản phẩm của Việt Nam xuất khẩu sang EU,” ông nói.
