"Quả ngọt"…
Trong báo cáo kinh doanh của các NHTM công bố trong quý III/2014, có NH báo lỗ và cũng có NH báo lãi. Tuy nhiên, điểm chung về bức tranh lợi nhuận của nhiều NH cho thấy, tăng trưởng từ mảng dịch vụ rất khả quan.
Cụ thể như, báo cáo tài chính của Techcombank quý III/2014 cho thấy, tỷ lệ thu nhập ròng từ hoạt động dịch vụ trên tổng thu nhập hoạt động của nhà băng này 9 tháng đầu năm 2014 đạt mức 17%, cao hơn tỷ lệ tăng 12% cùng kỳ năm trước. Ngay như "ông lớn" BIDV vốn chủ yếu tìm kiếm lợi nhuận từ kênh tín dụng cũng đã có lãi từ dịch vụ tăng 16,8% đạt 2.019 tỷ đồng. Thậm chí một số NH còn có mức lãi từ dịch vụ tăng trên 20%.
Điển hình như theo Báo cáo của MB vừa công bố, lãi từ dịch vụ quý III tăng 24,4% và 9 tháng tăng 20,7% với 728 tỷ đồng. VPBank lãi từ dịch vụ quý III là 177 tỷ đồng, tăng 29% so với cùng kỳ, 9 tháng dịch vụ lãi 391 tỷ đồng, tăng 53,3%. Với SHB, so với cùng kỳ năm ngoái, tổng doanh số bảo lãnh của NH này trong 9 tháng đầu năm 2014 đạt hơn 10.000 tỷ đồng, tăng 4.200 tỷ đồng; Doanh số thanh toán quốc tế đạt gần 1,8 tỷ USD, tăng hơn 500 triệu USD so với cùng kỳ năm 2013; Dịch vụ kinh doanh ngoại hối đạt 1,6 tỷ USD…
Các dịch vụ NH là xu thế tất yếu và bắt buộc nhưng cần có chiến lược đúng hướng
Liệu đây có phải là mảng kinh doanh "cứu" cho lợi nhuận của nhiều NH tránh được sự sa sút? Trao đổi với phóng viên TBNH, Phó tổng giám đốc một NHTMCP lớn có trụ sở tại Hà Nội cho biết, nói lĩnh vực dịch vụ "cứu" thì hơi quá bởi lợi nhuận chủ yếu của các NH ở Việt Nam vẫn chủ yếu từ tín dụng. Nhưng trong bối cảnh hiện nay, nguồn thu từ dịch vụ có mức tăng trưởng khá không chỉ hỗ trợ thêm cho lợi nhuận mà còn tạo động lực cho các NH tiếp tục đầu tư xây dựng theo hướng NH bán lẻ, đa dạng về dịch vụ, tiện ích.
"Dựa trên nền tảng công nghệ hiện đại, các NH đã triển khai nhiều sản phẩm dịch vụ đa dạng, nhiều tiện ích NH bán lẻ hiện đại đã ra đời và đến nay cũng bước đầu thu được quả ngọt" - vị lãnh đạo NH trên chia sẻ.
Một chuyên gia NH cho biết, qua theo dõi hoạt động kinh doanh của các NH thời gian qua, ông thấy nhiều NH đã liên tục đưa ra các sản phẩm dịch vụ mới, ngày càng tiện ích, phù hợp tính đa dạng của thị trường. Đặc biệt, các sản phẩm dịch vụ cho phân khúc khách hàng cá nhân và hộ gia đình ngày càng nhiều như thu hộ tiền điện nước, điện thoại… Bên cạnh đó các NH phát triển các sản phẩm dịch vụ thu phí thuần như dịch vụ tài trợ thương mại, bảo lãnh và bảo lãnh phát hành trái phiếu DN…
…nhưng không dễ hái
Theo phân tích của TS. Trần Hoàng Ngân - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ Quốc gia, thì việc phát triển các dịch vụ NH là xu thế tất yếu và bắt buộc. "Bởi dù các NHTM "sống" nhờ vào tín dụng là chủ yếu nhưng khi hấp thụ tín dụng kém thì họ phải chuyển hướng".
Thực tế vào thời điểm trước năm 2010 khi tăng trưởng tín dụng luôn ở mức cao khiến các NH "say" với mảng cấp tín dụng và hầu như quên đi việc phát triển dịch vụ để nâng cao giá trị gia tăng. Song từ năm 2011 trở lại đây, các NH đã có nhiều thay đổi và đã đầu tư cho phát triển dịch vụ nhiều hơn.
Vì thế, các NH cũng không ngại chi ra những khoản kinh phí lớn để đầu tư. Không chỉ đầu tư cho hạ tầng công nghệ như những năm trước mà có sự chuẩn bị toàn diện về mô hình, cơ cấu tổ chức nhân sự. Đặc biệt mỗi NH đều tạo dựng hình ảnh, thương hiệu để làm sao tạo sự khác biệt trong hàng chục NH, với vô vàn sản phẩm dịch vụ na ná nhau đó để khách hàng sẽ lựa chọn dịch vụ của NH A chứ không phải NH B.
Khách hàng chính là người đánh giá và đem lại doanh thu cho các NH
Nếu đã từng sử dụng bất kỳ sản phẩm, dịch vụ nào, đơn giản nhất là gửi tiết kiệm, khách hàng sẽ lập tức được săn đón, chào mời mở thẻ, sử dụng các dịch vụ thanh toán hóa đơn tiền điện, nước, điện thoại… Các NH luôn có những dịch vụ được thiết kế theo gói liên hoàn, vì thế càng sử dụng nhiều dịch vụ, khách hàng càng được hưởng nhiều ưu đãi về phí. Vì thế có thể nói, cuộc chiến thu hút khách hàng sử dụng dịch vụ là cuộc chiến không có hồi kết. Thậm chí, sự cạnh tranh này giữa các NH còn diễn ra ngay từ cấp quản lý, lãnh đạo.
Đơn cử, hôm 21/11, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam khai trương hệ thống bán vé tàu Bắc Nam và thanh toán qua mạng Internet thì đây cũng là ngày BIDV phối hợp với Smartlink cung cấp dịch vụ thanh toán vé tàu hỏa trực tuyến đối với "Hệ thống bán vé điện tử của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam".
Khách hàng chỉ cần mở thẻ ATM và đăng ký dịch vụ thanh toán hóa đơn Online tại bất kỳ quầy giao dịch nào của BIDV trên toàn quốc và vào trang web của Đường sắt Việt Nam để mua vé trực tiếp mà không cần phải đến tận ga để xếp hàng. Nếu không có mối quan hệ được xây dựng bao lâu nay với các đơn vị của Bộ Giao thông - Vận tải qua các dự án đầu tư xây cầu, làm đường, liệu BIDV có thể vào cuộc nhanh như vậy không? Những "người trong cuộc" sẽ hiểu hơn ai hết.
Theo đánh giá của NHNN, thị trường NH bán lẻ có tiềm năng rất lớn với hơn 90 triệu dân và tầng lớp trung lưu tăng nhanh. Vì vậy, nhiều NH coi đây là một chiến lược trọng tâm trong định hướng phát triển của mình. Như vậy, có thể thấy rằng, sự đầu tư cho phát triển các dịch vụ NH đúng hướng, không chỉ giúp các NH cơ cấu lại lợi nhuận trong hoạt động NH mà còn trở thành xu thế để hình thành NH bán lẻ trong thời gian tới.
